Kukumavka je mala sova koja ima veliku glavu, duge noge, žute oči i specifične bele „obrve”. Na glavi nema uškice. Leđa i glava su joj braon boje, a sa donje strane je bela sa smeđim prugicama.
U Srbiji naseljava nizije i podgorja, dok se u planinama vrlo retko sreće, isključivo van perioda gnežđenja. Prema procenama u Srednjoj Srbiji se gnezdi 2.500-5.000 parova, a u Vojvodini 1.500-2.000 parova.
Odrasle kukumavke su stanarice koje ceo životni vek provode na teritoriji, dok mlade ptice mogu lutati i do 600 kilometara od mesta izleganja.
Kukumavke biraju su otvorene i mozaične terene sa pojedinačnim drvećem, pašnjake sa drvećem, kamenjare, pustinje sa kamenjarima i napuštenim zgradama, voćnjake, parkove, salaše, ljudska naselja. Izbegavaju kompaktna šumska staništa.
Kukumavka je najaktivnija u sumrak, manje u toku dana i noći. Preko dana se može videti kako sedi na dimnjaku, ivici krova ili otvoru u zidu gde se rado sunča. Često se oglašava tokom cele godine. Leti nalik detlićima.
Uobičajeno lovi sa nekog izdignutog objekta (stub, ograda, krov) ili hodajući po tlu. Osnovna hrana ove vrste su krupniji insekti i mali sisari (voluharice, miševi i rovčice), ređe vodozemci i kišne gliste.
Kukumavka ne gradi gnezdo već koristi prirodne šupljine u drveću, zidovima, lesnim odsecima, liticama i tavanima. Prihvata posebno napravljene kutije za gnežđenje. Tokom aprila i maja ženka polaže 3-6 jaja u razmacima od po 2 dana iz kojih se mladi izležu nakon 4 nedelje. Gnezdo napuštaju sa 7 nedelja, a potpuno su nezavisni sa 3 meseca starosti.
Kukumavke su ugrožene proganjanjem i ubijanjem, nedostatkom mesta za gnežđenje (stara stabla, napušteni objekti, otvoreni tavani), trovanjem pesticidima, stradanjem na putevima.